COMELEC HINDI MARUNONG MAGBILANG

BANTAY GOBYERNO Biyernes, Marso 26, 2010 SERIES 004
Ni Ka Iking Seneres

COMELEC HINDI MARUNONG MAGBILANG

Nagsumbong si Mr. Angel S. Averia, Jr, isang IT consultant na kung lahat daw ng isang libong registered voters sa isang clustered precinct ay sisipot at boboto, aabutin daw ng 33 oras para maka-boto lahat. Ang ibig sabihin niyan, kung lahat ng registered voters ay sisipot, hindi lahat sa kanila ay makaboboto, not unless magdadagdag ng voting hours ang Comelec. In other words, tiyak na maraming botante ang lalabas na dis-enfranchised, isang malungkot na disgrasya sa isang demokratikong bansa.

Matagal nang sinasabi ng aking dating political science professor sa UP Diliman na si Dr. Claire Carlos na dapat magsagawa ng time and motion study ang Comelec upang malaman nila kung tama ba ang oras na nakalaan sa kanilang proseso. Ngayon, sinasabi na naman ni Mr. Averia na dapat nga daw magsagawa ng time and motion study ang Comelec sa pamamagitan ng isang mock election sa isang precinct, upang malaman nila kung tama ba o mali ang kanilang estimated time.

Ayon kay Dr. Carlos, nakita na ng madlang people ang nangyari noong registration period pa lang, kung saan napakahaba ng pila ng mga applicants, kaya kinulang sa oras sa bawat araw ng registration, at kinapos pa nga ng mga registration forms. Kung susundin ng Comelec ang mungkahi ni Mr. Averia, dapat isama nila ang time and motion sa delivery ng mga ballot forms, upang matiyak na hindi magkakaroon ng shortage sa supply.

Sa ngayon pa lang, parang tahimik ang Comelec sa pag-report ng status ng delivery ng mga voting machines papunta sa mga precincts. Sa usapang ito, ako naman ang nagsasabi na sa tingin ko, hindi na aabot ang complete delivery ng mga voting machines sa lahat ng mga precincts, dahil kapos na kapos na sa oras upang magawa ito.

Noong ako ay Director General pa ng National Computer Center (NCC), nagpatupad ako ng proyekto kung saan nag-deliver kami ng more than one thousand computers sa maraming parte ng Pilipinas. Inabot kami ng halos anim na buwan sa testing at acceptance pa lang, at inabot kami ng halos isang taon sa delivery dahil sa dami ng malalayong lupalop na aming pinagdalhan ng mga makina.
Inabot naman ang banking industry ng halos tatlumpong taon upang mag-install ng humigit kumulang mga 20,000 automated teller machines (ATMs) at hanggang sa ngayon, parang hindi pa rin sila tapos. Samantala, sinasabi ng Comelec na kaya nilang mag-deliver ng 82,000 machines sa loob lamang nga iilang buwan. Marunong nga kayang magbilang ng araw ang Comelec?

Sa pagbibilang na ginawa ni Mr. Averia, kung susundin daw ang procedure sa pamimigay ng balota at sa pagpasok ng mga ito sa counting machines, mga 325 lang daw na botante ang maaring bomoto sa loob ng 11 hours na allotted ng Comelec. Kung ganito nga lang ang dami ng makakaboto, ano ang mangyayari sa 675 katao na hindi makakaboto? Baka ang mangyayari nga, ang makakaboto lang ay ang mga taong kilalang boboto talaga sa mga manok ng mga nasa poder, at manigas na lang ang mga botanteng kilala na mga kalaban nila sa pulitika. Matagal nang sinasabi ni Chairman Jose Melon na hack free ang sistema ng Comelec. Assuming nga na tama siya, nakakatiyak ba siya na ito ay error free, kahit walang test na nasagawa?

Mag-sumbong kayo kay Ka Iking kung may nakikita kayong kamalian sa gobyerno. Lahat tayo ay dapat mag Bantay Gobyerno! Mag text kayo sa 09293605140 o di kaya mag-email kayo sa iseneres@yahoo.com

VOTING MACHINE GAGAWING CHEATING MACHINE

BANTAY GOBYERNO March 13, 2010 SERIES 003
Ni Ka Iking Seneres

VOTING MACHINE GAGAWING CHEATING MACHINE

Nagsumbong sa akin ang IT expert na si Manny Bulatao na madali lang daw para sa mga programmers ng Smartmatic na palitan ang resulta ng bilangan sa election, kung ito ay iutos sa kanila ng kanilang mga amo o di kaya ng mga amo ng mga amo nila.

Hindi basta bastang IT expert si Bulatao dahil isa siya sa mga unang nagpatakbo ng mga malalaking computer systems dito sa Pilipinas, katulad ng mga system ng TRC at PNB. Ngayon, mas madalas siya sa Amerika dahil malaki ang bayad sa kanya ng mga kumpanya doon, upang mapakinggan ang kanyang mga seminars tungkol sa computer. Kung nakikinig at naniniwala ang mga Amerikano kay Bulatao, seguro naman ay dapat din tayong maniwala at makinig sa kanya.

Isa ako sa mga unang nagbabala tungkol sa possibility ng pandaraya sa election sa pamamagitan ng pag-gamit ng computer, ngunit tumigil na muna ako dahil marami na namang mga eksperto na nagsasalita. Ngayon na nagsalita na at nagsumbong na si Bulatao, babalikan ko na ang issue na ito.

Para sa akin, hindi na technical ang issue ngayon. Tapos na ang debate kung maari nga bang dayain ang resulta sa computer, dahil ang issue ngayon ay hindi na ang hacking galing sa labas. Ang issue ngayon ay ang hacking galing sa loob, in other words, inside job. Hindi na kailangan ng susi, hindi na rin kailangang basagin ang pinto kung may magbubukas naman ng pinto galing sa loob.

Para sa akin, ang issue ngayon ay political, at ang tanong dapat ngayon ay kung papayag nga ba ang Smartmatic na palitan ang resulta ng bilangan kung ito ay iutos sa kanila. Ang sagot diyan ay dapat mangagaling sa actual na track record ng Smartmatic, kung ano ang kanilang ginawa at nagawa sa mga contrata nila sa ibang mga bansa.

Una sa lahat, sasabihin ko muna na pinatalsik at binawi ng Nassau County sa New York State ang contrata ng Smartmatic sa kanila, kahit nalalapit na ang election doon. Ano kaya ang dahilan ng pagbawi? Ano kaya ang nalaman ng Nassau County na dapat malaman ng Comelec? In the first place, alam kaya ng Comelec ang pag-atras na ito? Hindi ba dapat na alamin man lang ito ng Comelec upang makahingi sila ng paliwanag sa Smartmatic?

Pangalawa, napakarami na ang evidence na mahilig ang Smartmatic na makipag-kutsaba sa mga client governments nila. In other words, very friendly at very accommodating sila sa mga clients nila na tinuturing nilang halos mga amo na nila. Baka naman takot silang hindi maka-kolekta kaya nila ginagawa ito.

Pangatlo, hindi American company ang Smartmatic kaya hindi ito covered ng anti-corruption laws ng America. Ang Smartmatic ay registered sa Venezuela sa South America at marami nga ang may duda na baka may kinalaman pa ito sa mga drug cartel doon. May mga nagsasabi pa na baka napaburan na nila ang mga candidates ng mga drug lord, kaya dawit na rin sila marahil sa narco-politics.

Mag-sumbong kayo kay Ka Iking kung may nakikita kayong kamalian sa gobyerno. Lahat tayo ay dapat mag Bantay Gobyerno! Mag text kayo sa 09293605140 o di kaya mag-email kayo sa iseneres@yahoo.com

DAPAT WALANG LUNCH BREAK SA CONSULAR

BANTAY GOBYERNO March 18, 2010 SERIES 002
Ni Ka Iking Seneres

DAPAT WALANG LUNCH BREAK SA CONSULAR

Masakit sa kalooban ko ang magsulat laban sa DFA, dahil sa puso ko, ako ay isang tapat na Foreign Service Officer (FSO) pa rin. Ganoon pa man, hindi ko rin maiwasan na magsulat kung may nakikita akong pagkakamali, lalo na kung may kinalaman sa kapakanan ng taong bayan.

Dapat talagang ipaliwanag ni DFA Secretary Alberto Romulo kung bakit minadali niya ang paglipat ng consular section sa bagong building kahit hindi pa handa ito, kaya nga bumagsak ang kisame. Dapat niya ring ipaliwanag kung bakit pinilit niyang isingit ang pagpatupad ng e-passport kahit wala itong consultation, dahil ang plano nga naman ay machine readable passport lang.

Hindi ko pa sinasabi na may anomalya na sa pagpatupad ng e-passport. Ang sinasabi ko lang, dapat magpaliwanag si Romulo, dahil panahon ngayon ng election, at madaling magduda ang mga tao kung may mga biglaang pagkilos ang gobyerno, baka nga naman gumagawa na ng fund raising para sa gastos sa kampanya.

Sa halip na madaliin ni Romulo ang e-passport, dapat ay inuna niya muna ang problema ng haba ng pila sa consular. Nakakatawa namang isipin na bago na nga ang building ng consular, luma pa rin ang sistema kaya nga mahaba pa rin ang pila.

Mahaba na nga ang pila, hindi pa rin naisipan ni Romulo na maglagay ng tauhan sa mga service counters tuwing lunch break, upang humupa ng pila at upang huwag naman masayang ang oras ng mga tao na naghihintay habang kumakain ang consular staff.

Simple lang sana ang maaring gawin ni Romulo. Noong ako ay nasa Philippine Consulate pa sa New York, naisipan naming maglagay ng duty officers tuwing lunch break, dahil walang tigil pa rin ang dating ng tao kahit oras na ng tanghalian. Ang ginawa lang naming, pina-uuna naming kumain ang mga lunch duty officers, upang huwag naman silang magutom habang nagbibigay sila ng service sa mga applicants. Hindi ba iyan kayang ipatupad ni Romulo dito sa Home Office?
Supposed to be, high tech na ang sistema ng consular dahil e-passport na nga ang ipinatupad ni Romulo. Kung high-tech na ang sistema, dapat mas madali na para sa mga applicants, at hindi na sila masyadong mahirapan. Dahil sa mahaba pa rin ang pila, sasabihin ko na lang na high tech nga ang consular, low batt naman dahil mababaw pa rin ang level ng serbisyo.

Ayon sa aking source, gusto pa yata gayahin ni Romulo ang sistema ng US Embassy kung saan sa mga bangko na lang magbabayad ang mga tao. OK naman yan, ngunit dapat ayusin muna ni Romulo ang sistema at magsagawa muna siya ng consultation bago siya mag-decision. Gaya-gaya puto maya na nga siya, huwag naman sana siyang bara-bara.

Mag-sumbong kayo kay Ka Iking kung may nakikita kayong kamalian sa gobyerno. Lahat tayo ay dapat mag Bantay Gobyerno! Mag text kayo sa 09293605140 o di kaya mag-email kayo sa iseneres@yahoo.com

KISAME BUMAGSAK SA DFA

BANTAY GOBYERNO March 17, 2010 SERIES 001
Ni Ka Iking Seneres

KISAME BUMAGSAK SA DFA

Bumagsak ang kisame ng bagong consular building ng DFA sa Macapagal Avenue noong nakaraang lunes, at mabuti na lang na lunch break pa, kaya wala namang tinamaan.

Sabay sa pagbagsak ng kisame, bumagsak din ang computer system ng consular, kaya walang magawa ang mga tao undi umuwi na lang o di kaya bumalik sa main building ng DFA sa Roxas Boulevard.

Bakit minadali ni DFA Secretary Alberto Romulo ang paglipat ng consular sa bagong building? Hindi pa nga tapos, pinilit na palipatin ang DFA staff na walang advanced notice, kaya pati tuloy ang negosyo ng cooperative sa passport photos nawala bigla. Kawawa naman nag mga miembro ng coop.

Maaring may pinapalusot si Romulo sa kanyang pagmamadali. Ayon sa aking source, 1,200 na ang bayad sa passport ngayon, dahil inutos na ni Romulo ang biglang pagpatupad ng tinatawag na e-passport.

Sa tagal na pina-plano ng DFA ang passport modernization, machine readable passport (MRP) lamang ang pumasa sa consultation at parang walang consultation itong e-passport ni Romulo. Para itong RFID na biglang pumasok sa usapan sa LTFRB na wala ring consultation.

Sino naman kaya ang supplier nitong e-passport? Dumaan kaya ito sa bidding? At bakit minadali at parang pinalusot ito ni Romulo? May kinalaman kaya ito sa fund raising ng administration? Pati ba naman DFA dinadawit pa ni Romulo sa pulitika?

Maliit lang ang suweldo ng mga rank and file ng DFA kaya malaking tulong para sa mga coop members ang income nila mula sa passport photo. Ngayon, wala na silang kita, at ang kikita na lang ay kung sino man ang pakana nitong e-passport.

Bago na ang building ng consular, ngunit mahaba pa rin ang pila. Seguro, para kay Romulo, madali sa kanyang magmadali sa paglipat, ngunit hindi niya kayang isipin kung paano maiwasan ang pila.